Có một Arsenal của riêng Arteta

Vào cuối bữa ăn, Arteta đứng dậy và yêu cầu cả đội kiểm tra túi. Một số cầu thủ đã mất những món đồ có giá trị. Ý tưởng của chiến lược gia người Tây Ban Nha rất rõ ràng: dạy cho các học trò tầm quan trọng của việc luôn sẵn sàng, cảnh giác và chuẩn bị mọi lúc. Kiểu tư duy sáng tạo này là đặc trưng của Arteta, người coi mọi khoảnh khắc là cơ hội để học hỏi và phát triển. Ảnh hưởng của ông được thể hiện rõ trên mọi phương diện của Arsenal.

Pháo thủ đã trở thành một CLB được xây dựng theo yêu cầu cũng như định hình xung quanh tinh thần cạnh tranh của Arteta. Sự ám ảnh của nhà cầm quân 42 tuổi với việc cải thiện trở thành “căn bệnh” lan truyền. Đó là một tâm lý đã phát triển mạnh mẽ trong toàn bộ tập thể Arsenal. Arteta đang chuẩn bị bước vào mùa giải thứ năm trọn vẹn với Arsenal. Sự biến đổi kể từ khi ông nắm quyền vào năm 2019 thật ngoạn mục. Dù Arsenal áp dụng cách tiếp cận lãnh đạo hợp tác, nhưng không một nhân vật nào có tác động lớn hơn Arteta.

Cấu trúc

Thời điểm mới đến Arsenal năm 2019, Arteta ban đầu nhận vai trò HLV trưởng (head coach). Sau khi Giám đốc bóng đá Raul Sanllehi rời đi vào tháng 8/2020, Arteta được thăng chức lên làm quản lý đội một (manager). Hệ thống lãnh đạo của Arsenal đã liên tục thay đổi kể từ khi Arsene Wenger rời đi năm 2018. Việc thăng chức cho Arteta là một tuyên bố quan trọng: nó củng cố quyền lực của Arteta và đưa ông vào vị trí trung tâm trong các hoạt động bóng đá của Pháo thủ. 

Quá trình phát triển đó vẫn tiếp diễn. Arteta không chỉ giám sát quá trình tái thiết này. Hè 2020 cũng chứng kiến Tim Lewis được bổ sung vào Hội đồng quản trị của Arsenal. Hiện là Phó chủ tịch, Lewis là người ủng hộ Arteta cũng như đóng vai trò cầu nối giữa HLV và chủ sở hữu. Niềm tin của ban lãnh đạo Arsenal vào Arteta đã giúp ông vượt qua mùa Đông 2020 khó khăn, và sự kiên nhẫn của họ đã được đền đáp.

Tại Arsenal, Arteta có mối quan hệ thân thiết với Giám đốc thể thao Edu. Họ cùng nhau đưa ra nhiều sách lược quan trọng. Richard Garlick cũng là một phần không thể thiếu của quá trình này, xử lý những chi tiết nhỏ của các cuộc đàm phán hợp đồng. Hè này, Garlick đã được thăng chức lên làm Giám đốc điều hành của Arsenal, kế nhiệm Vinai Venkatesham. Những nhân vật cốt này, dưới sự giám sát của Josh Kroenke và Kroenke Sports & Entertainment (KSE), trở thành một khối thống nhất cải tổ mạnh mẽ Arsenal.

Chuyển nhượng

Arteta tham gia rất nhiều vào quá trình tuyển dụng của Arsenal. Ông và Edu là người quyết định cuối cùng đối với tất cả các vụ chuyển nhượng của đội một. Đôi khi, Arteta là động lực thúc đẩy một phi vụ. Việc chiêu mộ trung vệ Riccardo Calafiori với giá 42 triệu bảng vừa qua là một ví dụ như vậy. Khả năng thu phục lòng người của Arteta không chỉ thuyết phục được cá nhân Calafiori, mà còn khiến ban lãnh đạo Arsenal chấp thuận móc hầu bao chi tiêu.

Điều mấu chốt mà Arteta mang đến cho quá trình tuyển dụng của Arsenal là sự rõ ràng. Khi Arsenal có nhu cầu về vị trí trong đội hình, Arteta sẽ đưa ra hướng đi tường tận về những phẩm chất mà ông đang tìm kiếm. Khi các thông số rõ ràng, sai lầm sẽ ít xảy ra. Quan trọng hơn cả, Arteta đặc biệt chú ý đến chiến lược tuyển mộ các cầu thủ trẻ của Arsenal. Hè 2021, Arsenal đã ký hợp đồng với 6 cầu thủ dưới 23 tuổi. Kỳ chuyển nhượng ấy có thể được coi là khởi nguồn thực sự của dự án này. 

Nhiều HLV có thể phản đối việc chấp nhận cầu thủ trẻ, đặc biệt khi xét đến áp lực và kỳ vọng mà Arteta phải đối mặt. Dù vậy, chiến lược gia người Tây Ban Nha đủ táo bạo để chấp nhận thử thách và phần thưởng đã được chứng minh. Cho đến nay, việc cải tổ đội hình của Arsenal diễn ra rất ấn tượng. Việc bán Emile Smith Rowe cho Fulham gần đây có nghĩa chỉ còn 3 cầu thủ trong đội hình mà Arteta được kế thừa năm 2019 gồm Bukayo Saka, Gabriel Martinelli và Reiss Nelson.

Hiệu suất

Arteta được coi là người quản lý của Arsenal, nhưng quan trọng nhất, ông vẫn là một HLV. Bởi vậy, Arteta đã tạo ra tác động lớn trên sân tập. Arteta đã chơi dưới thời Arsene Wenger, nhưng cách huấn luyện của ông rất khác. “Khi nói đến việc huấn luyện, Arsene là một người rất năng suất. Các cầu thủ sẽ thực hiện các buổi tập dài mà không cần chạy nước rút nhiều. Dưới thời Arteta, việc tập luyện trở nên căng thẳng hơn nhiều. Đó là điều chúng tôi đã thiếu trong một thời gian dài”, một cựu nhân viên của Arsenal cho biết.

Một trong những nhân tố chủ chốt trong màn trình diễn ấn tượng của Arsenal mùa trước là khả năng giữ chân những cầu thủ chủ chốt như Gabriel, William Saliba, Declan Rice hay Martin Odegaard. Một phần là nhờ vào việc quản lý khối lượng công việc trong quá trình tập luyện, nhưng cũng nhờ vào chiến lược chuyển nhượng của CLB. Arteta và Edu rất coi trọng tính khả dụng. “Hãy nhìn vào tất cả những cầu thủ họ đã mua, những người như Rice và Havertz. Họ ở độ tuổi phù hợp, nhưng còn gì nữa? Họ không có tiền sử chấn thương. Điều đó tạo nên tất cả sự khác biệt”, một nguồn tin cho hay.

Đội ngũ trợ lý

Khi Arteta dẫn dắt Arsenal năm 2019, ông là HLV trẻ nhất tại Premier League. Ngay cả khi bước vào mùa 2024/25, chỉ có 5 HLV trẻ hơn Arteta gồm Fabian Hurzeler, Kieran McKenna, Russell Martin, Andoni Iraola và Gary O’Neil. Arteta cũng có một trong những đội ngũ trợ lý trẻ nhất Premier League. Trợ lý chính của ông là Albert Stuivenberg (54 tuổi) và huấn luyện viên thủ môn Inaki Cana (48). Tuy nhiên, trợ lý HLV Carlos Cuesta mới chỉ 29 tuổi; HLV kiêm nhà phân tích Miguel Molina mới 31 tuổi; HLV chuyên về tấn công Hussein Isa mới 36 tuổi, còn chuyên gia về tình huống cố định Nicolas Jover 42 tuổi – đồng niên với Arteta.

Một số người cho rằng việc Arteta thích đội ngũ trợ lý trẻ là do ông sợ quyền lực của mình có thể bị đe dọa. Tuy nhiên, những người thân tín với ông lại nói ngược lại. “Tôi nghĩ tất cả chúng tôi đều được chọn vì chúng tôi không chỉ là những người chỉ biết ‘vâng dạ’. Tất cả chúng tôi đều có mong muốn được thẳng thắn bày tỏ quan điểm để bổ sung thứ gì đó. Là một HLV trưởng, bạn có thể làm cho mọi thứ trở nên thực sự thoải mái cho bản thân. Hoặc bạn có thể có được một nhóm người đủ tiêu chuẩn sẵn sàng nói lên suy nghĩ của mình, và đó là những gì Mikel đã làm”, Andreas Georgson – người tiền nhiệm của Jover – cho biết.

Arteta đã áp dụng nguyên tắc tương tự cho đội ngũ trợ lý như đối với cầu thủ: tập trung vào khả năng hơn là tuổi tác. “Có thể có một chút bất đồng, có thể có những cuộc thảo luận căng thẳng, nhưng tất cả luôn vì tập thể. Mikel luôn muốn ý tưởng tốt nhất sẽ giành chiến thắng. Tôi nghĩ đôi khi trong bóng đá, người ta quá tin vào kinh nghiệm. Tôi nghĩ Mikel trước tiên nhìn vào kiến thức, niềm đam mê và lòng trung thành thay vì CV. Đó là lý do vì sao đội ngũ này được đánh giá cực kỳ cao”, Georgson nói thêm.

Văn hóa

Có thể nói đóng góp lớn nhất của Arteta cho Arsenal là thay đổi văn hóa của CLB. Ông đã tìm cách kết nối lại đội bóng với bản sắc của nó. Sân tập đã được trang trí lại với các bức tường được trang trí bằng hình ảnh mang tính biểu tượng của Arsenal. Khi các cầu thủ rời khỏi phòng tập, họ sẽ được chào đón bằng những hình ảnh khổng lồ của sân Emirates. “Victoria Concordia Crescit” – khẩu hiệu của CLB – được in nổi trên cửa sổ căng tin. Một bức ảnh cỡ lớn của Arsene Wenger đang mỉm cười chào đón ở lối vào, kèm theo một câu trích dẫn từ vị HLV huyền thoại: “Ở đây, bạn có cơ hội để phát huy sự vĩ đại trong mỗi người”.

Ngay từ ngày đầu tiên, Arteta đã thiết lập một bộ tiêu chuẩn mà tất cả cầu thủ và nhân viên phải tuân thủ. Những người liên tục không đạt yêu cầu đã bị loại bỏ. Điều này dẫn đến sự ra đi của Mesut Ozil và Pierre-Emerick Aubameyang. “Mikel phải thắng những trận chiến đó”, một cựu nhân viên cho biết. “Thua cuộc sẽ làm suy yếu quyền lực của ông ấy và ngược lại. Tôi nghĩ ông ấy thích Ozil, thích Auba. Không phải là chuyện cá nhân. Đó là về việc làm những gì tốt nhất cho CLB, những gì tốt nhất cho đội bóng. Ông ấy sẽ hy sinh mọi thứ vì điều đó”.

Một thay đổi quan trọng khác là biến Arsenal thành một môi trường siêu cạnh tranh. “Khi tôi đến vào năm 2020, tôi nghĩ chúng tôi vẫn còn thiếu một chút điều đó. Tư duy cạnh tranh 100%, cho mọi hành động trong quá trình tập luyện. Một trong những lý do chúng tôi thay đổi vào dịp Giáng sinh là vì môi trường tập luyện trở nên cạnh tranh, căng thẳng hơn. Chúng tôi chuyển từ trọng tâm chính là kỹ chiến thuật sang sử dụng nhiều cảm xúc, năng lượng và động lực hơn để tạo nên sự kết hợp hoàn thiện hơn một chút”, Georgson nói. 

Thông điệp là một phần quan trọng trong chiến lược của Arteta. Để giúp thay đổi hình ảnh xa cách của đội bóng, Arsenal bắt đầu trang trí phòng thay đồ bằng những hình ảnh và từ khóa quen thuộc. Thông thường, Arsenal dán 3 từ viết tắt trên tường phòng thay đồ của đội khách: Bản sắc, Đoàn kết, Cơ bản. Những từ khóa đó chứa đựng những nền tảng cơ bản cho triết lý quản lý của Arteta. 

Chi tiết

Sự chú ý của Arteta đến từng chi tiết gần như là ám ảnh. Ông không bỏ sót bất kỳ điều gì khi tìm cách đưa Arsenal trở lại vinh quang năm xưa. Một ví dụ là thay đổi lịch tập luyện của đội để kết hợp nhiều buổi tập hơn tại Emirates. Arteta tin rằng khi làm như vậy, các cầu thủ sẽ có được cảm giác sân nhà lớn hơn.

Trong suốt mùa giải, Arteta cũng sẽ thay đổi lịch trình di chuyển để giữ Arsenal luôn trong trạng thái sẵn sàng. Mùa trước, Arsenal đã đến Sheffield United vào ngày diễn ra trận đấu, điều này giúp đội có thêm thời gian cho gia đình. Họ đã đáp lại bằng một màn trình diễn xuất sắc.

Tại buổi lễ trao giải, Arteta bày tỏ mong muốn các cầu thủ Arsenal được trao giải thưởng sớm vào buổi tối để đảm bảo các học trò có thể ngủ sớm. Arteta thậm chí còn bày tỏ sở thích về bộ trang phục mà Arsenal mặc trong ngày thi đấu. Ông đặc biệt thích bộ trang phục sân khách màu đen của mùa 2022/23 vì khoái hình ảnh đáng sợ mà nó tạo ra.

Trau dồi bản thân

Trong 4 năm rưỡi gắn bó với Arsenal, Arteta không chỉ tìm cách tác động đến những người xung quanh mình. Đó cũng là khoảng thời gian ông tự vấn và tự hoàn thiện bản thân. Khi Arteta đến, ông đã đặt ra một tiêu chuẩn mà không nhiều cầu thủ có thể dễ dàng đạt được.

“Hướng đi trong đầu ông ấy rất rõ ràng ngay từ đầu. Nhưng sau đó tôi nghĩ cả cầu thủ và nhân viên đều cần thời gian để đạt được tiêu chuẩn. Có lẽ ông ấy cũng cần thời gian để thay đổi đội hình và có những cầu thủ có thể đạt được những tiêu chuẩn ấy. Nếu các tiêu chuẩn thực sự cao và bạn cảm thấy khó đạt được chúng, điều đó có thể khá căng thẳng. Không ai muốn làm ông ấy thất vọng.

Nhưng trong thời điểm khó khăn, Mikel vẫn mạnh mẽ, ông ấy không bao giờ thay đổi hướng đi. Ông ấy có những cầu thủ có thể phát triển mạnh trong môi trường đó. Và có lẽ ông ấy đã thay đổi một chút cách nói của mình. Khi nhìn ông ấy bây giờ, tôi cảm thấy giọng điệu hoặc ngôn ngữ có chút thay đổi”, Georgson – người hiện đã gia nhập đội ngũ trợ lý ở MU – cho biết.

Georgson đã nhận thấy sự mềm mỏng hơn ở Arteta, điều có lẽ đã giúp ông trở thành một HLV hoàn thiện hơn. Georgson chia sẻ: “Tôi cảm thấy Mikel chạm đến nhiều khía cạnh của trận đấu hơn. Tất nhiên, ông ấy vẫn rất sâu sắc về mặt chiến thuật, nhưng giờ ông ấy cũng đi sâu hơn nhiều vào khía cạnh con người, cảm xúc, động lực. Tôi nghĩ có một điểm mạnh thực sự bị đánh giá thấp của Mikel: ông ấy luôn sẵn sàng tự vấn bản thân, lắng nghe người khác, lắng nghe những gì ông ấy cần cải thiện, để trở nên tốt hơn. 

Tôi hầu như chưa bao giờ nghe ai nói như vậy về Mikel, nhưng đó là một trong những đặc điểm mà tôi nghĩ là rất quan trọng đối với một HLV đẳng cấp thế giới. Mikel quyết tâm rằng ông ấy sẽ trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Có lẽ ông ấy đã nhìn vào gương và thấy những điểm nào mình cần cải thiện, rồi nhanh chóng đảm bảo ông ấy có những người xung quanh giúp đỡ. Đó là một khía cạnh rất khiêm tốn của Mikel mà tôi không nghĩ ông ấy thể hiện nhiều với người ngoài”.