Khi Arne Slot đảm nhiệm vai trò HLV trưởng của Liverpool, có một loạt ý tưởng mới thú vị từ đội ngũ trợ lý, gồm Sipke Hulshoff, John Heitinga, Ruben Peeters, Fabian Otte, và còn cả Trí tuệ nhân tạo (AI) nữa.
Bộ phận phân tích của Liverpool nổi tiếng với tính tiên phong do giám đốc nghiên cứu William Spearman đứng đầu, người đã tiếp quản từ Ian Graham vào năm 2023. Trong dự án gần đây nhất của mình, họ đã hợp tác với Google DeepMind, sử dụng AI để xác định các chiến lược cho các quả đá phạt góc.
Sự hợp tác này được nêu trong một bài báo TacticAI “Trợ lý AI cho chiến thuật bóng đá”. Dự án do các nhà nghiên cứu Zhe Wang và Petar Velickovic thực hiện, đã sử dụng dữ liệu từ 9.693 quả phạt góc được thu thập ở các mùa giải Premier League từ 2020 đến 2023, cung cấp thông tin về chiều cao, cân nặng, vị trí bắt đầu và chuyển động của từng cầu thủ trong suốt quá trình phạt góc.
Thông tin từ mỗi cầu thủ cho phép nhà nghiên cứu dự đoán kết quả có nhiều khả năng xảy ra nhất trong một thiết lập phạt góc nhất định. Ví dụ, cầu thủ nào có khả năng nhận bóng? Chuỗi này có dẫn đến một nỗ lực sút bóng không? Sau khi chuỗi này được thực hiện, quá trình phân tích có thể xây dựng một bức tranh để xác định xem các chuỗi tương tự có thành công trong quá khứ hay không.
Điều quan trọng là TacticAI có thể dựa vào phân tích này để đưa ra các đề xuất giúp cải thiện kết quả của quả phạt góc. Ví dụ, thay đổi vị trí hoặc hướng cơ thể của cầu thủ để giảm khả năng phải chịu một cú sút từ một quả phạt góc cụ thể.
Để chứng minh khả năng của mô hình, các chuyên gia tại Liverpool đã không thể phân biệt giữa kết quả do các đề xuất của TacticAI cung cấp và những thói quen đá phạt góc thực tế. Nó làm nổi bật mức độ hiệu quả của mô hình trong việc cung cấp những cải tiến trong cấu trúc chiến thuật.
Mục tiêu cốt lõi của dự án à cung cấp cho các HLV và nhà phân tích một công cụ giúp họ xử lý quy trình làm việc. Các nhà phân tích đối thủ thường xem hàng trăm video trước khi trận đấu diễn ra, đây là công việc đòi hỏi nhiều công sức. Khả năng của TacticAI trong việc sàng lọc các thói quen tương tự của đối thủ và biên soạn các chiến lược phòng thủ rất mạnh mẽ.
Việc rút ra kết luận sẽ tiết kiệm thời gian hơn và công việc này cung cấp một phương pháp tiếp cận chiến thuật khách quan mà không thiên vị, được hỗ trợ bởi hàng nghìn ví dụ. “Công cụ này được thiết kế để tăng tốc khả năng phát hiện các mô hình của HLV”, Velickovic cho biết.
“Các HLV đang xem xét các tình huống phức tạp với 22 cầu thủ và họ phải tìm ra những phần chính tạo nên hoặc phá vỡ một chiến lược cụ thể và những cầu thủ nào chịu trách nhiệm.
Với một hệ thống như thế này, HLV có thể tập trung sự chú ý và ngay lập tức phát hiện ra rằng, ví dụ, một hậu vệ cụ thể đang làm điều gì đó sai. Nếu điều này xảy ra với hậu vệ nhà thì HLV sẽ chỉnh nắn nó, còn nếu là hậu vệ đối phương thì HLV sẽ xây dựng các chiến lược để khai thác điểm yếu đó”.
Nghiên cứu này vẫn chưa được triển khai trong phân tích trong các trận đấu thực tế, tuy nhiên, sự gia tăng của các HLV chuyên về các tình huống cố định cho thấy có bao nhiêu CLB đang ngày càng hiểu rõ hơn về phần quan trọng này của trò chơi, 28% tổng số bàn thắng được ghi từ các tình huống bóng chết ở Premier League mùa giải trước.
Các quả phạt góc đã tạo nên một số khoảnh khắc quan trọng nhất trong lịch sử gần đây của Liverpool. Chiếc cúp cuối cùng của Jurgen Klopp là nhờ cú đánh đầu của Virgil van Dijk từ quả phạt góc của Kostas Tsimikas để giành cúp Carabao trước Chelsea vào tháng 2.
Alisson Becker cũng đã ghi bàn từ một cú đánh đầu sau cú đá phạt góc của Trent Alexander-Arnold vào lưới West Bromwich năm 2021 để duy trì hy vọng lọt vào Top 4 của Liverpool. Quả phạt góc thực hiện nhanh của Alexander-Arnold giúp Divock Origi ghi bàn trong trận bán kết Champions League 2019 với Barca.
Từ quả đá phạt của Alexander-Arnold là thành phần quan trọng để đảm bảo một thói quen tạo ra bàn thắng. Chuyên gia về các tình huống cố định Gianni Vio đã khẳng định: “Người thực hiện quả phạt góc là cầu thủ quan trọng nhất trong các tình huống cố định”.
Các mô hình thống kê có thể hữu ích cho các HLV, nhưng nếu không có sự phân phối mạnh mẽ, chuỗi sẽ sụp đổ. Nhìn vào mùa giải trước, các con số cho thấy Liverpool có thể cải thiện khả năng ghi bàn từ các quả phạt góc khi đánh giá so với phần còn lại của Premier League.
Tỷ lệ 4,2 bàn thắng trên 100 quả phạt góc của họ là tỷ lệ kém nhất kể từ mùa giải 2018/19, với tổng số bàn thắng ghi được và để thủng lưới trên 100 quả phạt góc gần như hoàn toàn phù hợp với mức trung bình của giải đấu.
Dự án này là cột mốc cuối cùng trong hành trình nhiều năm của Liverpool với Google DeepMind, nhưng sự hợp tác này cho thấy mong muốn liên tục vượt qua ranh giới và tìm ra lợi thế khi sử dụng phân tích trong bóng đá. Đây là mối quan hệ đối tác bắt nguồn từ năm 2021, khi công trình của họ được nêu trong 2 bài báo khác liên quan đến AI trong chiến thuật bóng đá và việc sử dụng AI để phân tích các quả phạt đền.
Sự phát triển liên tục của các chiến thuật bóng đá có nghĩa là việc phân tích các quả phạt góc là một quá trình năng động cần được cập nhật liên tục. Chiến lược tối ưu vào năm 2015 có thể trông khác ngày hôm nay. Chiến lược tốt nhất cho Bundesliga của Đức có thể khác với Premier League.
Tiềm năng để mô hình AI này phát triển qua nhiều mùa giải và là nơi các nhà phân tích có thể tạo ra một chiều hướng bổ sung trong cách tiếp cận chiến thuật và ra quyết định chiến lược của họ.
Về bản chất, AI là khả năng của máy tính thực hiện các nhiệm vụ mà chúng ta thường liên kết với con người. Sự phát triển của AI – cụ thể là AI tạo sinh thông qua các nền tảng như ChatGPT, Claude và Google Gemini – đã được chứng kiến trong nhiều ngành công nghiệp trên toàn thế giới.
Mặc dù các nền tảng này là nguồn tài nguyên tuyệt vời để các HLV và nhà phân tích sử dụng làm công cụ, nhưng chúng không bao giờ được thay thế chuyên môn của con người. Vị trí của dữ liệu trong bóng đá được bảo đảm, nhưng sự kết hợp giữa phân tích khách quan và chủ quan là nơi nhân viên có thể tối ưu hóa việc ra quyết định trong trò chơi của họ. Chúng ta không bước vào thế giới mà bóng đá được chơi bằng máy móc.
